نهضت آزادی و انقلاب اسلامی ( 1357-1356 )

پایان نامه
چکیده

نهضت آزادی یک حزب سیاسی تاسیس شده در سال 1340 ش می باشد و بنیان گذاران اصلی آن آیت الله سید محمود طالقانی ، مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی بودند. شاخصه های اصلی آن از نظر فکری و مرامی ، مسلمان، مصدقی ، ایرانی و تابع قانون اساسی بوده است و ماهیت ملی - مذهبی داشته و بنیانگذاران و بدنه اصلی آن جز جریان روشنفکری سیاسی- مذهبی بودند. نهضت آزادی از درون نهضت مقاومت ملی ( 1339 - 1332 ) ش سربرآورده و با جبهه ملی روابط نزدیک و در عین حال تفاوتهایی داشت و هدف اصلی آن نزدیکی جبهه ملی و جامعه مذهبی و تلاش در جهت دموکراتیک کردن حکومت شاه بود. نهضت آزادی با ماهیت ملی - مذهبی خود، نوعی فرهنگ سیاسی ارائه داد که با تسامح آن را اسلام لیبرال می نامیم و در اندیشه های مهندس بازرگان که ایدئولوگ اصلی آن بود ، این فرهنگ سیاسی قابل ردیابی است . نهضت آزادی به دلیل همین فرهنگ سیاسی و اهداف خاص خود، در میانه فرهنگ سیاسی غیر مذهبی ملی گرای مشروطه خواه ( جبهه ملی ) و فرهنگ سیاسی و اسلام مبارز ( امام خمینی و روحانیان مبارز) قرار می گرفت و با توجه به نقاط اشتراک با هر دو ، می توانست به صورت آرمانی رابط و پل اتصال دهنده آنها باشد، اما در عمل به دلیل نقاط افتراقی که با هر دو جریان داشت ، به صورت آرمانی و کامل نمی توانست چنین نقشی را ایفا کند. در جریان انقلاب اسلامی 1356- 1357، رهبران نهضت آزادی نقش رابط فرهنگ های سیاسی مذهبی و غیر مذهبی را ایفا می کردند . تا هنگامی که مخالفین مبارز وارد صحنه نشده بودند ، آنها خواهان ائتلافی از گروه های میانه رو برای فشار بر حکومت شاه جهت دموکراتیک شدن بودند ، اما زمانی که مخالفت ها حالت رادیکالی گرفت و موجودیت نظام سلطانی را به چالش طلبید و رهبری امام خمینی بر جنبش انقلابی آشکار شد، با توجه به اشتراکات و روابط قبلی با رهبران روحانی ، رهبران نهضت آزادی به ائتلاف با نیروهای دارای فرهنگ سیاسی اسلام مبارز روی آوردند و با بکار گیری منابع خود در سطح نخبگی بسیج انقلابی ، در شورای انقلاب اسلامی و دولت موقت انقلاب اسلامی ، مشارکت کردند و به نوعی پیوند دهنده رهبران مذهبی با نیروهای ملی و دارای فرهنگ سیاسی غیر مذهبی شدند.

منابع مشابه

شیوه‌های عضوگیری نهضت آزادی (1357-1342)

سؤال اصلی این تحقیق چگونگی و شیوه‌های عضوگیری نهضت آزادی است. روش این پژوهش تاریخی است که از انواع روش‌های تحقیق کیفی است و ابزار اصلی مورد استفاده، بهره‌گیری از مصاحبه‌های عمیق است. همچنین به‌عنوان مکمل از روش تحلیل اسنادی نیز استفاده شده است. برای این تحقیق از قبل نظریه‌ای درنظر گرفته نشد و تلاش شد که ابتدا براساس مطالعه اسنادِ گروه‌ها و سازمان‌های انقلابی، مدلی تهیه شود و سپس براساس یافته‌های...

متن کامل

انقلاب اسلامی در تاریخ نگاری نهضت آزادی

پایان نامه حاضر با عنوان «انقلاب اسلامی در تاریخ نگاری نهضت آزادی» درصدد بررسی این مسأله است که پدیده انقلاب اسلامی چگونه در تاریخ نگاری نهضت آزادی بازآفرینی شده است. برای پاسخ گفتن به این مسئله نگارنده کوشیده است با بهره گیری از نظریه گفتمانی لاکلا و موفه، نحوه بازآفرینی انقلاب اسلامی سال 1357 را در تاریخ نگاری نهضت آزادی تبیین کند و روایت نهضت آزادی را از فرایند شکل گیری انقلاب، سیمای حکومت پ...

15 صفحه اول

تحلیل و بررسی عملکرد نهضت آزادی در جنگ تحمیلی و مواجهه با انقلاب اسلامی

با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، کشورهای منطقه، از ایجاد قدرتی بر اساس آموزه‌های اسلامی به وحشت افتادند؛ به این دلیل در اقدام مشترک و با پشتیبانی دولت‌های غربی اقدام به توطئه‌ای علیه ایران نمودند. با وقوع جنگ تحمیلی، جریان‌ها و احزاب سیاسی داخل کشور باید موضع خود را با جنگ مشخص می‌کردند. یکی از جریان‌های مهم کشور در آن زمان نهضت آزادی است که تبیین دیدگاه‌ها و عملکرد این جریان در جنگ، از اهمیت ...

متن کامل

تبیین ناکامی نهضت آزادی در انتخابات پس از پیروزی انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مهم‌‌ترین مسئله پیش روی رهبران انقلاب، تعیین سازوکارهای اجرائی و حکومتی بود که با تصویب قانون اساسی زمینه برای آن فراهم شد و گروه ها و جریان‌ها بیشترین تلاش خود را برای به‌دست گرفتن مناصب حکومتی قرار دادند. نهضت آزادی نیز مانند سایر گروه‌ها مترصد فرصتی برای به‌دست آوردن سهم حداکثری در نظام جمهوری اسلامی بود که عرصه انتخابات برای این سهم‌خواهی فضای مناسبی را ف...

متن کامل

انقلاب اسلامی و آزادی اندیشه و عقیده

دیدگاه اعلامیه حقوق بشر که زاییدة فلسفه‌های سیاسی سده‌های هفدهم و هجدهم میلادی است ــ هر چند آنها هم ریشه در حقوق طبیعی دارندــ به طور مؤکد بر آزادیهای اندیشه و عقیده تأکید دارد و خواستار به اجرا گذاشته شدن آن در جوامع جهانی است. شکل‌گیری انقلاب اسلامی در عصر اخیر با ماهیتی ایدئولوژیکی و دینی این سؤال را در اذهان پدید آورد که آیا اسلام و به تبع آن انقلاب اسلامی با آزادی اندیشه و عقیده سر سا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023